top of page
Bélgica Dagua, "Wawa Tukuk Tsuan: The woodpecker that predicts the birth of a crying baby."
From interviews with Tod D. Swanson
Description
Not available
English Translation
Not available
Kichwa Translation
Ñankata imara uyakanchi?
Ñuka uyaranimi mashti Wawa tukuk tsuan niganchi ñukanchiga [ñukanchi randi sandiukto niganchi chita shina uyarani "wiu, wiu"]
Mana mashti wawan tukuk tsuan mara ¿Wawa tukuk tsuan imarasha shina ninun?
Kasnami kamba wawata wakachisha puringa rawgui chagraybi pay ñawpaktaga, kantawan agan ña wikshayuk.
Warmi puriwpi shinaga mashti [churak runa puriwpi] chura runa puriwpi.
Chasna rimanun chirayku chi wawan tukuk tsuan ña "ñalla, nalla,nalla" wakawn puriwpi chi warmi wishayangarawpi payga ñawpakta.
[Ñawpakta musian] riman, rimawn ñawpakta [ ña shuk killayuk awllata ña pay churan] ¿Imasnara wakan ?
"wiuf, wiuf, wiuf" wakachinga chasna nigasha asha.
¿Chara mana iksayuk pero isayangarawn? aaw! wiksayangarawn chasna [ña wiksayawpi shuk killawan awpi shina musiashaga pay wakawn, wakawn. Wawa tukpi wakan].
¿Pero ña wiksayk o chara mana? Mana chara nanalla wiksarina paktariwn chi chasna akpi payga ña musiasha wakan wawata. Wawa yangarawgui nisha.
Payga rimawn ña ñawpata, chasna niganun Wawa tukuk tsuan.
Spanish Translation
¿Qué escucharon hace poco?
Yo escuché hace poco al pájaro carpintero que predice el nacimiento de un bebé. Nosotros le conocemos así. [Nosotros, en cambio, lo llamamos pájaro sandiúco; él canta así "wiu, wiu"].
No, él es un pájaro carpintero que predice el nacimiento de un bebé. ¿Por qué le llaman así al pájaro carpintero que predice el nacimiento de un bebé que está llorando?
Así caminarás tú, haciendo llorar a tu hijo cuando camines por la chacra; él canta prediciendo que te quedarás embarazada.
Cuando una mujer está caminando [anda caminando cerca de un hombre que le hará embarazar].
A ese pájaro carpintero que predice el nacimiento de un bebé le decimos así: anda llorando por ahí porque ya sabe que una mujer estará embarazada.
[El predice anticipadamente[ ya nos avisa [Cuando ya esta embarazada de un mes] ¿Como llora el?
Él predice anticipadamente; ya nos avisa [cuando está a un mes de quedarse embarazada]. ¿Cómo está llorando?
¿Aún no está embarazada pero quedará embarazada? Se embarazará; [quedará embarazada en un mes, él predice; él llora como niño porque habrá un embarazo].
¿Pero ya está embarazada o aún no lo está? No, todavía no está embarazada. Predice que se va a quedar embarazada. "El llora, llora darás la luz a un niño llorón".
Él ya predice anticipadamente; eso dicen del pájaro carpintero que predice el nacimiento de un bebé.
Analysis
Not available
bottom of page
